Hỏi:
Tôi hơi lẫn lộn khi dùng câu tường thuật (reported speech). Liệu chúng ta có luôn cần phải thay đổi thì không? Tôi thật không chắc ta luôn phải làm thế.
Đáp:
Thường việc thay đổi thì hay không phụ thuộc nhiều vào thì của động từ chính câu mà ta tường thuật. Ví dụ, bình thường thì sẽ không thay đổi nếu thì mà câu ta tường thuật ở thì hiện tại. Đó là bởi bì không có sự thay đổi quan trọng về thời gian hay là về văn cảnh. Ví dụ: ‘She say she’s OK.’
Gần giống như vậy, nếu động từ chính của câu được tường thuật ở thì tương lai hoặc hiện tại hoàn thành, thì của câu tường thuật thường được giữ nguyên. Vì không có sự thay đổi lớn về thời gian hoặc là văn cảnh. Ví dụ:
A: Jill, I’ve got a ticket for the concert, so I’ll be joining you.
B: I’ll tell Tim you’ve got a ticket and will be joining us. He’ll be so pleased.
Tuy nhiên, những điều người khác nói thường được tường thuật lại ở một khoảng thời gian và địa điểm khác. Sự thay đổi thời gian này gần như luôn mang lại kết quả là sự thay đổi về thì. Điều này đúng cho cả câu nói nguyên gốc ở thời điểm quá khứ, sử dụng thì qúa khứ hay một câu nói về tương lai. Trong một số trường hợp ta vẫn có thể giữ nguyên thì như:
‘They’ve explained that they’re getting married on 4th July and have bought a house in Manchester.’
Lưu ý có một số thì không thể được chuyển về dạng quá khứ hơn, ngay cả khi chúng được tường thuật lại ở một thời sau thời gian được nói ra, như cái dạng thì used to, quá khứ hoàn thành, động từ chỉ cách thức ở thể quá khứ, và cấu trúc câu điều kiện loại 3.