Hỏi:
Sao đôi khi tôi thấy người ta viết từ nhà hát là theatre, lúc khác lại viết thành theater? Vậy cái nào đúng mà cái nào sai?
Trả lời:
Câu hỏi của bạn là một vấn đề có liên quan tới lịch sử phát triển tiếng Anh. Thực sự là cả theatre và theater đều đúng cả nhưng sử dụng từ nào thì tùy thuộc vào sở thích của cá nhân. Ví dụ, ngay ở thành phố Chicago của Mỹ người ta vẫn thấy có Goodman Theatre nhưng vẫn có Victory Gardens Theater.
Bây giờ là bài học lịch sử. Theo một bài báo viết năm 1960 bởi Francis Hodge, thì từ theatre là từ có trước. Từ theater xuất hiện là do nỗ lực của một nhà từ điển tên là Noah Webster nhằm tạo ra một thứ tiếng Mỹ không chịu ảnh hưởng nặng bởi cách viết chính tả tiếng Anh.
Ông Webster là một trong những người đầu tiên xuất bản các từ điển Anh-Mỹ. Năm 1828, ông xuất bản bản đầu tiên của từ điển American Dictionary of the English language.
Webster thay đổi cách viết của nhiều từ trong những từ điển của mình để khiến chúng có tính âm vị Mỹ hơn và giảm tính Anh hơn. Nhiều từ khác còn bị đổi cách viết vì Webster cho là “quá Anh cho nền dân chủ Mỹ”. Và từ đó "colour" trở thành "color", "centre" trở thành "center", "honour" trở thành "honor" and "grey" trở thành "gray"…
Về từ theatre/theater; vì vào thời gian này những nhà quản lý và diễn viên đến từ Anh quốc vẫn đang thống trị các sân khấu ở Mỹ; nên dù các diễn viên và quản lý người Mỹ cố gắng đưa từ theater vào dùng nhưng nó vẫn bị chống đối mãi khiến không bỏ được. Dù đã có nhiều cố gắn đưa nghĩa khác nhau cho theater và theatre nhưng thực sự là bạn dùng chữ nào cũng được. Và ngày nay, hai từ này là thay đổi cho nhau được.
Nhiều công ty Mỹ dùng chữ theatre cho nên nếu bạn thấy nó dùng trên một ấn phẩm đến từ Mỹ nghĩa là nghệ thuật sân khấu, hay những công ty hành nghề, còn theater là chỉ đến tòa nhà sân khấu. Vì vậy ta có thể nói “Goodman Theatre is a great theater”!